مینای دندان و سایش شیمیایی: علل، نشانهها و روشهای ترمیم
لایه محافظ بیرونی ساختار دندان، مینای دندان نام دارد که از سختترین مواد در بدن انسان تشکیل شده و وظیفه محافظت از دندانها در برابر سایش و آسیبهای مختلف بیرونی را برعهده دارد. با این حال، برخی عوامل میتوانند منجر به سایش شیمیایی مینای دندان شوند که به مرور زمان موجب آسیب به دندان ها میشود.
“در این مقاله به بررسی علل سایش شیمیایی، نشانههای آن و روشهای ترمیم و پیشگیری از آسیب به مینای دندان خواهیم پرداخت.”
مینای دندان چیست؟
همانطور که میدانید مینای دندان خارجیترین لایه دندان در ساختار فیزیکی آن است که از مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر ساخته شده است. این لایه محافظتی، وظیفه حفظ سلامت دندان در برابر سایش فیزیکی و شیمیایی را دارد. با این حال، این لایه با قرار گرفتن در معرض اسیدها، میتواند تحلیل رفته و آسیب ببیند به این آسیب ها سایش شیمیایی مینای دندان گفته میشود.
سایش شیمیایی دندان چیست؟
ابریژن دندان DENTAL EROSION یا سایش شیمیایی زمانی رخ میدهد که مینای دندان به دلیل تماس مداوم با اسیدهای مختلف، تحلیل رفته و از بین می رود. این اسیدها ممکن است از غذاها و نوشیدنیها، اسیدهای معده (ریفلاکس معده) یا حتی محصولات بهداشتی دندان مثل دهانشویه ها یا خمیردندان های تقلبی ناشی شوند.
همانطور که میدانیم بزاق دهان از کلسیم و فسفات اشباع است. هر بار که مینای دندان با مواد اسیدی تماس پیدا میکند، عمل برداشته شدن مواد معدنی از روی مینای دندان (دمینرالیزاسیون) اتفاق میفتد، که باعث نرم شدن مینای دندان میشود. اما نمک های کلسیمی موجود در بزاق دهان با جایگزین شدن مواد معدنی برداشته شده، مجدداً باعث محکم شدن و مینرالیزه شدن مینای دندان میشوند. اما چنانچه مصرف مواد اسیدی مداوم باشد، بزاق فرصت کافی برای جایگزین کردن مواد معدنی را در اختیار نداشته و تخریب و سایش دندانها تسریع میشود.
از طرفی برخی پروتئین های بزاق (گلیکوپروتیئن ها) توسط سطوح دندانی جذب میشوند. بزاق با ایجاد یک لایه نازک میکروسکوپی و شفاف بروی دندانها موسوم به (PELLICLE)، از برداشته شدن مواد معدنی از مینای دندان جلوگیری میکند. احساس لغزنده بودن سطح دندانها پس از مسواک زدن به خاطر تشکیل همین لایه میباشد. البته این لایه در تشکیل پلاک دندانی نیز نقش دارد.
علل سایش شیمیایی مینای دندان
- مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنیهای اسیدی: نوشیدنیهای گازدار، آبمیوه های ترش، سرکه و مواد غذایی اسیدی باعث تضعیف مینای دندان میشوند.
- ریفلاکس معده: اسید معده که به دلیل ریفلاکس به دهان برمیگردد، میتواند مینای دندان را از بین ببرد بوی بد دهان در برخی مواقع ناشی از همین مشکل است.
- بیماریهای مرتبط با استفراغ مکرر: اختلالات تغذیهای مانند بولیمیا یا حالت تهوع مکرر در رابطه با بارداری میتواند منجر به تماس مداوم دندان ها با اسید معده شود.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند آسپرین یا ویتامینهای جویدنی ممکن است به سایش شیمیایی مینای دندان منجر شود.
- آب اسیدی در استخرهای شنا: آب اسیدی در استخرها اثر جانبی کلردار کردن آب است و اگر وارد دهان شوند میتوانند به تحلیل مینای دندان منجر شوند.
نشانههای سایش شیمیایی دندان
1- تغییر رنگ دندانها: از بین رفتن مینای دندان میتواند دندانها را زردتر و تیرهتر کند اگر رنگ دندان شما به سرعت تغییر کرده است این مشکل با سرامیک و لمینیت دندان حل خواهد شد.
2- حساسیت دندانها: دندانهایی که مینای آنها تضعیف و نازک شده، نسبت به غذاها و نوشیدنیهای سرد، گرم یا شیرین حساسیت بیشتری دارند!
3- نازک و شکننده شدن دندانها: دندانها به واسطه از دست دادن لایه محافظتی خود یا همان مینای دندان،ممکن است نازک و شکننده شوند و سریعتر دچار شکستگی شوند.
4- فرو رفتگی یا ساییدگی روی سطح دندانها: وقتی مینای دندان از بین میرود ممکن است دندانها ظاهر نامرتب از لحاظ سطح پیدا کنند.مثلا فرورفتگی و ساییدگی را میتوان بسیار مشهود دید.
روش های ترمیم مینای دندان
مشکل بزرگی در ساختار دندان وجود دارد و آن این است که مینای دندان نمیتواند بهطور طبیعی بازسازی شود، اما راهکارهایی برای محافظت از آن و جلوگیری از آسیب بیشتر وجود دارد که در زیر آنها را مطالعه خواهیم نمود:
1. استفاده از خمیردندانهای حاوی فلوراید: فلوراید به تقویت مینای دندان کمک کرده و آن را در برابر اسیدها مقاومتر میکند.در استفاده از فلوراید خیلی دقت نمایید که مانند شمشیر دولبه عمل میکند و استفاده بیش از حد از فلوراید میتواند باعث پوسیدگی و از بین رفتن مینای دندان هم بشود.
2.فلوراید تراپی در مطب: در صورت سایش شدید مینای دندان، دندانپزشک از ژلها یا وارنیش های فلورایدی قوی استفاده میکند.
3. ونیر دندان یا لمینیت سرامیکی: در صورت سایش شدید مینای دندان، میتوان از ونیرهای دندانی(سرامیک-کامپوزیت) استفاده کرد تا دندانها از نظر زیبایی و عملکرد ترمیم شوند.
4. ترمیم با کامپوزیت یا روکش دندان: روکشهای دندانی یا مواد کامپوزیت برای بازسازی ظاهر و عملکرد دندان ها در مواردی که سایش شیمیایی به ساختار دندان آسیب جدی وارد کرده، بسیار میتواند کمک کننده باشد .
حفاظت و مراقبت از مینای دندان: روشهای موثر برای جلوگیری از سایش
1. کاهش مصرف غذاها و نوشیدنیهای اسیدی
بزرگترین عاملی که به مینای دندان آسیب میزند، اسیدهای موجود در غذاها و نوشیدنیها هستند. برای حفظ سلامت مینای دندان، این موارد را در نظر بگیرید:
- نوشیدنیهای گازدار: این نوشیدنیها اسیدی هستند و میتوانند مینای دندان را با تحلیل مواجه کنند. بهتر است مصرف آنها را محدود کنید یا از نی استفاده کنید تا تماس مستقیم با دندانها کمتر شود.این مسئله روی نوشیدنی های الکلی نیز صدق میکند.
- آبمیوه های ترش: مرکبات مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت دارای اسیدهای طبیعی هستند که در صورت مصرف بیش از حد میتوانند مینای دندان را تضعیف کنند. سعی کنید این آبمیوهها را در محدودتر و همراه با وعدههای غذایی مصرف کنید.
2. مسواک زدن صحیح و استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
فلوراید یک ماده معدنی مهم است که به تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی دندان ها کمک میکند.برای مراقبت از مینای دندان:
- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید: فلوراید به بازسازی و تقویت مینای دندان کمک میکند و از تحلیل آن جلوگیری میکند.
- مسواک زدن با روش صحیح: مسواک زدن بیش از حد محکم میتواند به مینای دندان آسیب برساند. از مسواک با برس نرم استفاده کنید و با حرکات ملایم و دایرهای مسواک بزنید.
- پرهیز از مسواک زدن، بلافاصله بعد از مصرف مواد اسیدی: بعد از خوردن یا نوشیدن مواد اسیدی، مینای دندان نرم میشود. به همین دلیل، حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید تا بزاق دهان به تعادل برسد و سپس مسواک بزنید.
3. استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید
دهانشویه های حاوی فلوراید میتوانند به تقویت مینای دندان کمک کنند. شستشوی دهان با این دهانشویهها میتواند از تحلیل مینای دندان جلوگیری کرده و دندانها را در برابر اسیدها مقاومتر کند. سعی کنید حداقل یک بار در روز به مدت 3 الی 5 دقیقه از دهانشویه استفاده کنید.
4. محافظت از دندانها در برابر سایش فیزیکی
علاوه بر سایش شیمیایی، سایش فیزیکی نیز میتواند به مینای دندان آسیب برساند. برای جلوگیری از سایش فیزیکی میبایست از مسواکهای نرم استفاده کنید زیرا مسواکهای سخت میتوانند به مرور زمان به مینای دندان آسیب برسانند.همچنین اگر عادت به دندان قروچه دارید، بدانید که این کار باعث تحلیل و شکستگی مینای دندان میشود. استفاده از محافظ دندان (نایت گارد) میتواند به محافظت از دندانهای شما کمک کند.
5. نوشیدن آب بیشتر
بیش از 60درصد وزن بدن را آب تشکیل میدهد آب نه تنها به حفظ سلامت کلی بدن کمک میکند، بلکه باعث شستن اسیدها و مواد باقیمانده در دهان نیز میشود. همچنین نوشیدن آب به افزایش ترشح بزاق کمک میکند افزایش ترشح بزاق دهان نیز از دندان ها در برابر اسیدها محافظت میکند.
6. مراجعه منظم به دندانپزشک
فالوآپ های منظم توسط دندانپزشک برای ارزیابی وضعیت دندانها و مینای دندان بسیار مهم است. دندانپزشک میتواند هر گونه سایش یا آسیب به مینای دندان را زودتر ازینکه شما متوجه شوید، تشخیص داده و اقدامات لازم را برای جلوگیری از آسیب بیشتر توصیه کند.
7. اجتناب از مصرف مواد غذایی شیرین و نشاسته ای
غذاهای شیرین و نشاستهای میتوانند به سرعت به اسید تبدیل شوند و به مینای دندان آسیب بزنند.برای مراقبت از مینای دندان مصرف شیرینیها را محدود کنید و بعد از مصرف این نوع غذاها، دهان خود را با آب بشویید یا از آدامس بدون قند برای تحریک بزاق استفاده کنید.
8. استفاده از آدامس بدون قند
آدامسهای بدون قند، به ویژه آدامس های حاوی زایلیتول، میتوانند به افزایش ترشح بزاق کمک کنند. بزاق نه تنها به شستشوی اسیدها و بقایای غذا کمک میکند، بلکه حاوی مواد معدنی است که میتواند به بازسازی مینای دندان کمک کند.
دندانپزشکی دکتر میثم مدنی: تجربهای نوین در ارائه خدمات دندانپزشکی
دندانپزشکی دکتر میثم مدنی، با بیش از 20 سال تجربه و بهرهگیری از جدیدترین تکنولوژیها و روشهای درمانی در حوزه دندانپزشکی، یکی از برترین مراکز دندانپزشکی در کشور است. دکتر میثم مدنی با تمرکز بر ارائه خدمات با کیفیت و رضایت بیماران، همواره تلاش میکند تا تجربهای منحصر به فرد و دلنشین را برای مراجعهکنندگان محترم فراهم کند.
خدمات تخصصی دندانپزشکی
در کلینیک دندانپزشکی دکتر میثم مدنی، مجموعهای کامل از خدمات تخصصی دندانپزشکی ارائه میشود که شامل:
1. ایمپلنت دندان: با استفاده از مواد با کیفیت و تکنیکهای پیشرفته، ایمپلنت دندان به عنوان یک راهحل دائمی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته ارائه میشود.
2. ارتودنسی: با بهرهگیری از روشهای نوین و نامرئی، ارتودنسی برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی و بهبود زیبایی لبخند ارائه میگردد.
3. لمینیت و ونیر: با استفاده از لمینیتها و ونیرهای دندانی، ظاهر دندانها بهبود یافته و لبخندی جذاب و طبیعی به شما هدیه میشود.
4. سفید کردن دندان: با استفاده از روشهای حرفهای سفید کردن دندان، لبخندی درخشان و سفیدتر به شما هدیه میشود.
5. درمان ریشه (عصبکشی): با دقت و تجربه، درمان ریشه دندانهای آسیب دیده به بهترین شکل انجام میشود تا از درد و عفونت جلوگیری شود.
6. پروتزهای دندانی: انواع پروتزهای ثابت و متحرک برای جایگزینی دندانهای از دست رفته و بازگشت به توانایی جویدن طبیعی ارائه میگردد.
تیم حرفهای و محیطی دوستانه
کلینیک دندانپزشکی دکتر میثم مدنی با داشتن تیمی از متخصصین مجرب و حرفهای، محیطی دوستانه و آرامشبخش را برای بیماران فراهم کرده است. برخورد گرم و صمیمی پرسنل کلینیک باعث میشود تا بیماران احساس راحتی و اطمینان داشته باشند.
استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته
در مطب دندانپزشکی دکتر میثم مدنی، از جدیدترین و پیشرفتهترین تجهیزات و تکنولوژیهای روز دنیا در زمینه استریل استفاده میشود. این امر به ما امکان میدهد تا خدماتی با کیفیت بالا و دقت بیشتر به بیماران ارائه دهیم.
رضایت بیماران
رضایت بیماران اولویت اصلی ماست. نظرات و بازخوردهای مثبت بیماران، گواهی بر کیفیت و تعهد ما به ارائه خواهد نمود. ما همواره در تلاشیم تا با بهرهگیری از بهترین روشها و مواد دندانپزشکی با کیفیت، لبخندی زیبا و سالم را به شما بزرگواران هدیه دهیم.جهت مشاوره و تعیین وقت ملاقات با شماره 02177517340 یا توسط فرم تماس صفحه اول سایت با ما در تماس باشید.